لیبرالهای هلندیزبان بهعنوان یکی از 5 حزب دولت ائتلافی بلژیک هفته گذشته خروج خود از کابینه را اعلام کردند تا شرایط سقوط دولت فراهم شود. آنها همتایان فرانسوی زبان خود را متهم میکنند که مانع رسیدن به یک توافق برای تقسیم منطقه بروکسل (پایتخت) هستند که از سال 2003 و با صدور حکم دادگاه قانون اساسی بلژیک اختلافها درباره آن افزایش یافته است.
ایو لترمه اکنون استعفای خود را به پادشاه بلژیک ارائه کرده است اما وی هنوز این مسئله را نپذیرفته و بهدنبال آن است که به وسیله مذاکره با سیاستمداران مهم، این بحران را حل و فصل کند.
کاخ پادشاهی بلژیک بهدنبال استعفای نخستوزیر، این بحران سیاسی را بیمورد اعلام و تأکید کرد که این مسئله میتواند به جایگاه بلژیک در اتحادیه اروپا ضربه بزند. این مسئله نشان میدهد مقامهای بلژیک نگران کشیده شدن این بحران سیاسی به نیمه دوم سالجاری میلادی هستند؛ زمانی که بلژیک قرار است ریاست دورهای اتحادیه اروپا را بر عهده بگیرد.
این نگرانی چندان هم بیمورد نیست. کابینه ایو لترمه از 20مارس 2008 کار خود را پس از عبور از یک بنبست سیاسی مشابه پس از 194 روز که بلژیک بدون دولت بود شروع کرد.
اختلافهای سیاستمداران هلندی و فرانسویزبان در بلژیک ریشه در تاریخ و تفاوتهای اقتصادی این کشور دارد که مدتهاست وضعیت سیاسی این کشور را تحتتأثیر قرار داده است. 5/6 میلیون نفر در بلژیک هلندیزبان هستند و 4 میلیون نفر به زبان فرانسوی صحبت میکنند.
بلژیک در واقع به 2قسمت هلندی زبانها و فرانسویزبانها تقسیم شده است که این کشور را به 2شق متفاوت تبدیل کرده است. در این مناطق حتی علائم راهنمایی، برگههای رأی و سندهای دولتی متفاوت هستند.
در سال 2003دادگاه قانون اساسی بلژیک اعلام کرد که یک حوزه رایگیری در منطقه دوزبانه بروکسل به خاطر نقض تقسیمبندی بلژیک غیرقانونی است. سیاستمداران هلندیزبان معتقد هستند که این منطقه به فرانسویزبانان که از بروکسل به نواحی هلندی زبان نقل مکان کردهاند اجازه میدهد به احزاب فرانسوی زبان در بروکسل رأی دهند.
متحدان لترمه با احزاب دمکرات مسیحی، لیبرال و سوسیال که از سیاستمداران فرانسوی و هلندی زبان تشکیل میشوند پیش از این توافق کرده بودند که اختلافها بر سر این منطقه رأیگیری را تا زمان عید پاک حل و فصل کنند. گذشتن از این موعد باعث شد که سرانجام دولت بلژیک سقوط کند.
بلژیک در واقع به 3منطقه اصلی تقسیم میشود: فلاندرهای هلندیزبان در شمال، والونیا که مردمش فرانسوی زبان هستند و منطقه دوزبانه بروکسل در مرکز. هر کدام از این مناطق در 25سال گذشته خواهان اختیارات و خودمختاری بیشتری بودهاند.
احزاب فلاندر که منطقه آنها وضعیت و رونق اقتصادی بیشتری دارد در این میان خودمختاری بیشتری میخواهند؛ از جمله اینکه آنها خواستار اعطای برخی اختیارات دولت فدرال به سطح منطقهای هستند. آنها همچنین استقلال بیشتر در حوزه حملونقل، بهداشت و دستگاه قضایی میخواهند.
احزاب فرانسوی زبان اما معتقد هستند که به مقدار کافی اختیارات از میانه دهه1980 به این گروه تفویض شده است و هلندی زبانها را متهم میکنند که با این کار میخواهند کار منطقه والونیا را یکسره کنند که اکنون از مشکلات اقتصادی ازجمله نرخ بالای بیکاری رنج میبرد. این اختلافهای طولانی امیدها برای تبدیل بلژیک به کشوری دارای ثبات سیاسی را برای بسیاری از بینبرده است.
گاردین
ترجمه: محمد کرباسی